Psikolojik danışma nedir?

Psikolojik danışma, "bireylerin (danışanların) kişisel, sosyal, eğitimsel ve mesleki alanlarda gelişmelerini, bu alanlarda karşılaştıkları sorunlarla başa çıkabilmelerini ve genel olarak yaşamlarını doyum alarak sürdürebilmelerini amaçlayan, psikolojik danışman tarafından sunulan profesyonel bir yardımdır"

Psikolojik danışma, özünde, bir değişim sürecidir. Danışan olarak siz, birey, çift/aile veya grup hâlinde psikolojik danışmanınızla bir araya gelir, birlikte bir psikolojik danışma ilişkisi kurarsınız. Bu ilişkide, psikolojik danışmanınızın sağladığı yargılayıcı ve tehdit edici olmayan, güvenli bir ortamda, düşüncelerinizi, duygularınızı keşfetme ve ifade etme olanağı bulursunuz. Böylece, psikolojik danışmanınızla işbirliği içinde, yaşadığınız sorunlarla ilgili düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı gözden geçirir; kendi hedefleriniz ve seçimleriniz doğrultusunda, sorunlarınızın çözümüne ilişkin yeni ve daha işlevsel düşünceler, duygular ve davranışlar geliştirirsiniz.

Bu olumlu değişimi başarılı bir şekilde gerçekleştirmeniz için psikolojik danışmanınız, değişim sürecini kolaylaştırıcı, bilimsel olarak desteklenen çeşitli beceriler, kuramlar/yaklaşımlar ve teknikler kullanır

Psikolojik danışma ilişkileri

Bu bölümde belirtilen maddeler hem bireysel hem de grupla psikolojik danışma ilişkilerinde geçerlidir.

(1) Psikolojik danışma ilişkisi ancak danışanın gönüllüğü ile mümkündür. Buna göre; danışan danışma ilişkisine girip girmemekle serbesttir. Bu özgürlüğün mümkün olmadığı durumlarda, danışman danışana bunun nedenlerini açıklamakla yükümlüdür.

(2) Danışma süreci içerisinde danışman danışanın kişisel bütünlüğüne saygı göstererek onun iyiliği ve huzuru için çalışmaktan sorumludur. Danışman aynı zamanda danışanı grup etkileşiminden doğacak bedensel ve psikolojik incinmelerden korumak için uygun önlemleri almakla yükümlüdür.

(3) Danışman, danışma ilişkisinden elde edilen bilgi ve kayıtların saklanması, başkalarına verilmesi ya da yok edilmesinde etik kurallara uygun davranır. Danışma ilişkisi ile ilgili her türlü bilgi gizli tutulur. Grupla danışma oturumlarında da grup üyelerinin ortaya attıkları kritik bilgilerin gizli tutulması esastır.

(4) Eğer danışan aynı zamanda bir başka profesyonel kişi ile ilişkideyse, danışman o kişi ile temas kurarak onun onayını almaksızın, bu bireyle danışma ilişkisine girmez. Eğer danışma ilişkisi başladıktan sonra, danışanın bir başka danışma ilişkisi içinde olduğunu öğrenirse, danışman diğer meslektaşının iznini alır, ancak danışan diğer danışmanla ilişkiyi kesmek istemiyorsa danışman bu danışanıyla ilişkisini sonlandırır.

(5) Danışanın durumu gerek kendisi gerekse başkaları için açık ve yakın bir tehlike oluşturuyorsa, danışman bu tehlikeyi önleyebilecek, mantığa uygun bir tedbir alır veya ilgililere bu tehlikeyi bildirir. Bu durumda danışman diğer uzman kişilerle konsültasyon yapabilir.

(6) Danışma ilişkisi ile ilgili tüm kayıtlar ( görüşme notları, test verileri, yazışmalar, bant kayıtları, elektronik veriler ve diğer dokümanlar ) danışanın çalışmakla yükümlü olduğu kurumun malı değildir. Bunlar mesleki amaçlarla kullanılır ve danışanın izni olmadan başkalarına açıklanamaz.

(7) Danışma ilişkisinden elde edilen veriler danışman eğitimi veya araştırma amacıyla kullanılacağı zaman, ilgili danışanın kimliği gizli tutulur.

(8) Danışman danışana, danışma ilişkisinde iken veya bu ilişkiye başlamadan önce ilişkiyi etkileyebilecek amaçlar, hedefler, teknikler, danışma sürecinin kuralları ve sınırlılıkları hakkında bilgi verilir.

(9) Danışman rüştünü tamamlamamış veya kendi başına karar veremeyecek durumdaki danışanlarının çıkarlarını en iyi şekilde korur.

(10)Danışman, danışanı ile ilgili olarak mesleki açıdan yetkili olan diğer bir meslektaşı ile konsültasyon yapabilir.

(11)Danışman kişisel ya da mesleki yetersizliği yönünden danışana yardımcı olamayacağını anladığında ilişkiyi başlatmadan sakınır ya da ilişkiyi keser. Bu gibi durumlarda danışman, danışanı uygun bir uzmana yöneltir. Danışan önerilen uzmana gitmek istemezse, danışman ilişkiyi sürdürmek zorunda değildir.

(12)Danışman, kendisinin objektif olmasını engelleyecek yönetim, denetim ya da değerlendirme ilişkisi içinde olduğu bir kişi ile danışma ilişkisine girmez, bu durumda başka bir danışmana gönderir. Ancak başka bir seçeneğin bulunmadığı durumlarda ve danışanın durumu mutlaka danışma yardımı gerektiriyorsa, danışmanın bu ilişkiye girmesi düşünülebilir. Aynı durum akraba ya da arkadaşla girilecek danışma ilişkileri için de geçerlidir.

(13)Danışman, danışanla herhangi bir cinsel – duygusal yakınlıktan kaçınır. Danışanla cinsel–duygusal yakınlık meslek ahlakına aykırıdır.

(14)Psikolojik danışma yardımı ile birlikte bilgisayar kullanıldığı zaman danışan, (a) zihinsel, duygusal ve bedensel açıdan bilgisayar çalışmasını yürüyecek kapasitede olmalı, (b) programın amacı hakkında bilgilendirilmeli, (c) bilgisayar programı danışanın ihtiyacına uygun olmalı ve (d) danışan bilgisayarı kullanırken, yanlış anlama ya da uygunsuz kullanma gibi problemleri gidermek ve daha sonraki ihtiyaçları belirlemek için izlenmelidir.

(15)Bilgisayarda bilgi saklanacaksa, sadece hizmet için gerekli olan bilgi saklanır. Saklanan bilgi, bu bilginin kullanıldığı iş biter bitmez yok edilir. En iyi güvenlik yöntemleri kullanılarak bilgisayardaki bilginin sadece danışma hizmetlerini vermekle görevli ve sorumlu personel tarafından kullanılması sağlanır.

Psikolojik danışma ile ilgili önyargılar

Psikolojik danışma süreci bir çok insan tarafından yanlış değerlendirilmektedir:

1. ÖNYARGI : Psikolojik danışma sadece yoğun ve derin duygusal problemi olan kişiler içindir.

GERÇEK : Psikoterapi yoğun ve derin duygusal problemleri olan kişiler içindir.

Psikolojik danışma ise :

Kendini daha iyi tanımak isteyen bireylere,

Arkadaşları ve ailesiyle olan ilişkilerini düzeltmek ya da geliştirmek isteyenlere,

Yalnızlık ve utangaçlık ile başaçıkmak isteyenlere,

Kendine güveni artırmak isteyenlere ve girişkenlik konusunda problemi olan öğrencilere,

Duygularını etkili şekilde ifade etmek isteyen veya bu konuda problemleri olan kişilere,

Stres ve kaygı ile başetmek isteyenlere,

Sınavlar ve notlar ile problemi olanlar ya da akademik uyarı almış öğrencilere,

Mesleki anlamda kendine bir yol çizmek isteyenlere,

Her türlü karar verme güçlüklerinde,

2. ÖNYARGI : Psikolojik danışmaya başvuran kişiler zayıf karakterli kişilerdir.

GERÇEK : Psikolojik danışmaya başvuran kişiler zayıf değil, gerçekte yaşamlarından ve kendilerinden sorumlu olduğunun farkında ve varolan problemleri, yaşadıkları zorlukları çözmek için ilk adımı atmış kişilerdir. Bir çok insan bunu "cesur davranmak" diye nitelendirmektedir.

3. ÖNYARGI : Değişim çok kolaydır.

GERÇEK : Değişim her zaman kolay değildir. Üzerinde zaman ve emek harcamak gereklidir. Psikolojik danışma problemlerinizi hemen çözüveren bir süreç olmadığı gibi, psikolojik danışman da elinde sihirli değnek olan bir kişi değildir.

4. ÖNYARGI : Psikolojik danışman sizi çözümler. Size yaşamınızda ne yaptığınızı ve problemlerinizi çözmek için ne yapmanız gerektiğini anlatır, öğütler verir.

GERÇEK : Psikolojik danışman, problemlerinizi nasıl çözeceğiniz konusunda size öğüt veren kişi değildir. O, danışma süreci içinde sizin koyduğunuz hedeflere ulaşmanız, çeşitli konularda sağlıklı karar vermeniz veya problemlerinizi çözmeniz konusunda size yardımcı olan kişidir.

5.ÖNYARGI : Psikolojik danışman terapide anti-depresant vb. gibi ilaçlar tavsiye edebilir.

GERÇEK : Psikolojik danışman ilaç tavsiye edemez. - Sadece psikiatrist ya da hekim ilaç önerebilir.- Psikolojik Danışma Ünitesi herhangi bir ilacı öneremez. Eğer danışma sürecinde ilaç kullanımı ihtiyacı ortaya çıkarsa, (ya da reçete ile bir ilaca ihtiyaç duyuluyorsa) psikiatriste gitmeniz önerilebilir. Sağlık Merkezindeki psikiatristimiz bu konuda sizlere yardımcı olacaktır.

PSİKOLOJİK DANIŞMAYA İHTİYACIM OLDUĞUNU NASIL ANLAYACAĞIM?

Yaşamım nereye doğru gidiyor diye endişeleniyorsanız,

Kimseye anlatamadığınız fakat birileriyle paylaşmak gerekliliği hissettiğiniz duygu ve düşünceleriniz olduğuna inanıyorsanız,

Nasıl ders çalışacağınızı bilemiyorsanız,

Kendizi daha iyi tanımak istiyorsanız,

Lise yıllarında başarılı biri olmama rağmen şu an derslerde zorluk çekiyorum diyorsanız,

Ödevlerinizi yapıp, derslerinize çalıştığınız halde, başarısız olduğunuzu düşünüyorsanız,

Kendinize özgü mesleki bir alan seçmek ve hedeflerinizi belirlemek istiyorsanız,

Hayatınızda bir şeylerin ters gittiğini düşünüyorsanız,

İnsanlarla daha etkili iletişim kurmak ve duygularınızı etkili şekilde ifade etmek istiyorsanız,

Çoğu zaman moraliniz bozuk ise ve kendinizi üzgün hissediyorsanız,

Bugünlerde aşırı derecede stresli ve kaygılıyım diyorsanız,

Bulunduğunuz ortama hala uyum sağlayamadığınızı düşünüyorsanız,

Bu ve buna benzer duygu ve düşünceler içinde iseniz, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Üniteleri'ne gelerek Psikolojik Danışmanlar ile görüşmeniz sizin için yararlı olacaktır.

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK ÜNİTESİNDE SUNULAN HİZMETLER NELERDİR?

Psikolojik Danışma Ünitesi kısa ve uzun süreli bireysel psikolojik danışma hizmeti vermektedir. Üniversite öğrencileri -özetle- günlük yaşam, kişiler-arası ilişkiler, karar verme, ve yukarıda ayrıntılı şekilde açıklanan konularla ilgili olarak üniteye danışabilirler. Bireysel görüşmelerin yanında, dönem içerisinde verilen seminerler ile öğrenciler çeşitli konularda bilgilendirilmekte ve bu konularla vb. ilgili gruplar oluşturularak, öğrencilere grupla psikolojik danışma hizmetleri sunulmaktadır.

Bununla birlikte yeni gelen öğrencilerimize oryantasyon programı uygulamaktadır.

PSİKOLOJİK DANIŞMA SÜRECİ

Psikolojik danışma sürecinde danışmanınız gizlilik, güven ve kişilik haklarına saygı çerçevesinde konuşmak istediğiniz her konuda sizi yargılamadan, koşulsuz kabul ederek dinleyecek, size açık ve dürüst davranacak, karşılaştığınız sorunları çözmede size yardımcı olacaktır.

Psikolojik danışma sürecinde üzerinize düşen sorumluluk, kararlaştırılan gün ve saatte görüşmelere devam etmeniz, görüşme esnasında sizi rahatsız eden konularda olabildiğince açık ve dürüst konuşmanız, size -eğer istenirse- verilen ödevleri yapmanızdır. Eğer görüşmeye gelemeyecek olursanız danışmanınızı bu konuda önceden bilgilendirmeniz iyi olacaktır.

Psikolojik danışman ile ilk karşılaştığında bir çok öğrenci biraz kaygılanabilir. Fakat ilk görüşmenin ardından, psikolojik danışma süreci size daha kolay gelecektir.